Kamienica nr 11 (XVII w./1895–1896)
Kamienica powstała w końcu XVII w. w stylu barokowym. W latach 1895–1896 dokonano jej gruntownej przebudowy i nadbudowy, a elewacje zaaranżowano w konwencji neorenesansowej. Na początku XX w. fasadę przyozdobiono ornamentyką secesyjną, zlikwidowaną w późniejszym okresie. W zubożonej formie fasada przetrwała do dziś.
Townhouse no.11 (17th cent./1895-1896)
The building was erected at the end of the 17th century in the baroque style. Between 1895 and 1896 it was significantly remodelled and expanded vertically, and the building gained its present neo-Renaissance elevations. At the beginning of the 20th century the facade of the building was decorated with Art Nouveau ornaments, which were later removed. The front elevation has remained in an impoverished form until modern times.
Czytaj więcejKamienica powstała w XVII w. jako szczytowa budowla barokowa. W toku XIX-wiecznej modernizacji miasta dokonano w niej, analogicznie do innych kamienic przyrynkowych, poważnych przeobrażeń w zakresie konstrukcyjno-budowlanym oraz elewacji, a zasadnicza i najpoważniejsza zmiana dotyczyła przekształcenia układu budynku ze szczytowego na kalenicowy.
W końcu XIX w. kamienica należała do kupca B. Nürnberga, który podjął dzieło jej gruntownej przebudowy i nadbudowy. Projekty wykonał i przeprowadził prace budowlane mistrz budowlany Józef Piwoński w latach 1895–1896. W wyniku podjętych działań kamienica została podwyższona, a przede wszystkim przebudowana z układu szczytowego w kalenicowy. Podobnie jak wcześniejsza, czyli nr 10, także i ta otrzymała pilastrowanie w wielkim porządku, ale obejmujące pierwsze i drugie piętro oraz partię mezzanina na poddaszu. Zapewne już na początku XX w., do I wojny światowej bądź w latach 20. XX w., dokonano kolejnych zmian w obrębie fasady w przyziemiu, gdzie otwór wejściowy ujęto obramieniem w duchu secesyjnym albo art déco.
Wraz z końcem zaborów, do Leszna przybył z Westfalii kupiec Józef Danielak, trudniący się od 1899 r. handlem bławatem i jedwabiem. W Lesznie odkupił kamienicę nr 11 przy Rynku, a także zabudowania żydowskiej firmy Bracia Rosenbaumowie (Gebrüder Rosenbaum) oraz willę przy ul. Głogowskiej, gdzie zamieszkał. Nowy właściciel w kamienicy urządził znany w międzywojniu sklep bławatów. W 1935 r. dokonał niewielkich zmian w obrębie okna wystawowego i wejścia do sklepu, upraszczając ich aranżację.
W trakcie II wojny światowej nieruchomość została przewłaszczona na Niemca Hansa Gorskiego. Po 1945 r. wróciła ponownie do prawowitych właścicieli, czyli rodziny Danielaków. Wkrótce potem dawny sklep bławatów w przyziemiu zajęło PSS „Społem”, organizując tutaj sklep spożywczy (lata 50. XX w.). Kamienica była zatem nadal własnością Danielaków, ale współużytkowaną przez „Społem”. W 1989 r. dokonano podziału udziałów w kamienicy między rodziną Danielaków i „Społem”. Na początku XXI w. rodzina Danielaków odsprzedała resztę swoich udziałów w kamienicy PSS „Społem”, rezygnując ostatecznie z praw własnościowych do przyrynkowej posesji.
W dniu 17 września 1970 r. kamienica została wpisana do rejestru zabytków pod numerem 522/1235.
dr hab. Miron Urbaniak, prof. nadzw.
Instytut Historyczny UWr
Bibliografia:
1 Archiwum Państwowe w Lesznie, Akta miasta Leszno.
2 Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu Delegatura w Lesznie, Marcin Szeląg, Kamienica Rynek nr 11 (karta ewidencyjna zabytku nieruchomego), 2002.
3 Komolka Mirosława, Sierpowski Stanisław, Leszno. Zarys dziejów, Poznań 1987.
4 Kręglewska-Foksowicz Ewa., Sztuka Leszna, Poznań 1981.
5 Urbaniak Miron, Modernizacja infrastruktury miejskiej Leszna w latach 1832–1914, Poznań 2009.
