do góry

Kamienica nr 8 (XVIII/pocz. XIX w./1926–1928/1936)

Kamienica powstała zapewne w XVIII w., choć jest datowana również na 1805 r. Budynek wzniesiono w stylu barokowym i poddano interwencjom budowlanym w latach 1926–1928, kiedy to pojawił się balkon na piętrze fasady, oraz w 1936 r., czego materialnym śladem pozostaje obecna klatka schodowa.


Townhouse no. 8 (18th cent./beginning of 19th cent./1926-1927/1936)

The building was probably erected in the 18th century, although it is also dated to 1805. The house was built in the baroque style and then remodelled twice: between 1926 and 1927, when it gained the first floor balcony on the front wall, and in 1936, when the present staircase was built.

Czytaj więcej

Kamienica powstała prawdopodobnie w XVIII w., być może w jego końcówce, gdyż w okresie zaborów datowano ją na 1805 r. Tymczasem jeszcze z końcem XVIII w. doszło do licytacji masy spadkowej aptekarza Ganke, wskutek czego przyrynkową posesję z kamienicą za sumę 1200 talarów reńskich kupił młynarz Jan Samuel Stiller. Na początku XIX w. na parceli znajdował się dom mieszkalny z dobudówką i podwórzem oraz kilka niedużych budynków tylnych.

W 1861 r. doszło do przejścia własności na rzecz kupca Adolfa Loewenthala, będącego pełnomocnikiem rodziny Starcków. Dekadę później, w 1873 r., kamienicę nabył jeden ze słynniejszych leszczyńskich kupców i handlarzy, Adolf Pick, trudniący się m.in. sprzedażą cygar. Pick nie prowadził poważnych inwestycji budowlanych w obrębie swej parceli, jedynie w 1914 r. dokonał przyłączenia budynków do centralnego systemu kanalizacyjnego. Wkrótce potem kamienica weszła w posiadanie kupca Alfreda Biberfelda (1914 r.), a ten odsprzedał ją w 1923 r. Antoniemu Marskiemu.

Nowy właściciel, kontynuując tradycję zapoczątkowaną jeszcze przez Picka, prowadził w kamienicy handel wyrobami tytoniowymi. W latach 1926–1928 budowniczy Henryk Rakowski zaprojektował dla Marskiego przebudowę fasady a także częściowo parteru w obrębie lokalu handlowego oraz piętra mieszkalnego. W wyniku tej interwencji budowlanej na fasadzie pojawił się w osi centralnej balkon, powiększone zostały także dwa okna na poddaszu. Natomiast w przyziemiu dokonano niewielkich przesunięć ścian w sieni, zaś na piętrze wykuto drzwi pomiędzy pokojami frontowymi, a w piwnicach zmieniono sklepienia na tyłach domu. Dekadę później, w 1936 r., dokonano ostatniej poważnej interwencji, a mianowicie przebudowano klatkę schodową.

W czasie II wojny światowej kamienica z parcelą znalazła się we władaniu Giselli Weyrauch, która w sklepie tytoniowym urządziła księgarnię. Chcąc ją powiększyć, w 1943 r. wnioskowała nawet o odsprzedanie jej sąsiedniej kamienicy nr 9. Po 1945 r. kamienica wróciła do prawowitych właścicieli, a mianowicie rodziny Marskich. W 1977 r., w wyniku sprzedaży, budynek stał się własnością samorządu miejskiego.

Decyzją konserwatorską z 16 września 1970 r. kamienica została objęta rejestrem zabytków pod numerem 517/1230.

 

dr hab. Miron Urbaniak, prof. nadzw.

Instytut Historyczny UWr

Bibliografia:

1     Archiwum Państwowe w Lesznie, Akta miasta Leszno.

2     Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu Delegatura w Lesznie, Ewa Kręglewska-Foksowicz, Kamienica Rynek nr 8. Rozpoznanie historyczno-konserwatorskie, Poznań 1976/77.

3     Komolka Mirosława, Sierpowski Stanisław, Leszno. Zarys dziejów, Poznań 1987.

4     Kręglewska-Foksowicz Ewa., Sztuka Leszna, Poznań 1981.

5     Urbaniak Miron, Modernizacja infrastruktury miejskiej Leszna w latach 1832–1914, Poznań 2009.